GRAD LOZNICA
🏙️ Loznica: Grad između Drine, Gučeva i Jadarskog kraja
Loznica je grad u zapadnoj Srbiji, smešten u Mačvanskom okrugu, na granici sa Republikom Srpskom (BiH). Predstavlja administrativni, kulturni i privredni centar Jadarskog kraja, sa bogatom istorijom, raznovrsnim reljefom i značajnim prirodnim resursima.
Prema popisu iz 2022. godine, Loznica ima:
| Kategorija | Broj stanovnika |
|---|---|
| Grad Loznica (ukupno) | 72.062 |
| Urbano jezgro | oko 19.500 |
| Broj naselja | 54 |
🗺️ Geografski položaj
Loznica se nalazi na nadmorskoj visini od 142 m, u dolini reke Jadar, nedaleko od Drine, i u podnožju planine Gučevo (najviši vrh: 779 m). Grad se prostire na površini od 612 km², što je oko 0,5% teritorije Srbije.
🧭 Granična područja:
- Zapad: Drina i opštine Zvornik i Bijeljina (Republika Srpska)
- Sever: Grad Šabac
- Jug: Opština Mali Zvornik
- Istok: Opština Krupanj
🏞️ Fizičke celine:
- Planine: Gučevo, Boranja, Cer, Iverak
- Reke: Drina, Jadar, Lešnica, Štira
- Termalni izvori: Banja Koviljača, Banja Badanja
👥 Stanovništvo
Loznica ima homogenu etničku strukturu, sa oko 94% Srba. U prošlosti je bila utočište za izbeglice iz BiH i Hrvatske, što je uticalo na demografsku dinamiku.
📊 Istorijski pregled:
| Godina | Broj stanovnika |
|---|---|
| 1991 | 86.875 |
| 2011 | 79.327 |
| 2022 | 72.062 |
Pad broja stanovnika poslednjih decenija rezultat je niskog nataliteta, migracija i starenja populacije.
⚙️ Privreda
Loznica je nekada bila industrijski gigant, a danas se oslanja na male i srednje firme, poljoprivredu i turizam.
🏢 Ključne firme u Loznici (2025)
| Firma | Delatnost | Broj zaposlenih | Lokacija / Adresa |
|---|---|---|---|
| Adient Automotive | Navlake za sedišta, nasloni za glavu/ruke | ~1.286 | Republike Srpske 20K |
| Minth Automotive Europe | Aluminijumski delovi za EV i karoserije | ~516 (u rastu) | Republike Srpske 20D |
| KIKA DOO | Proizvodnja čarapa (dečije i modne) | ~80+ | Marinka Pavlovića 15 |
| Golden Lady | Ženske čarape za EU tržište | ~850 (planirano) | Loznica (tačna adresa nije navedena) |
| Stobex DOO | Građevinski materijal | — | Lokalno |
| UNICO DOO | Metalna i elektroindustrija | — | Lokalno |
| Drvo-MIG 2000 | Obrada drveta i galanterija | — | Lokalno |
| SALEPLAST DOO | Plastična ambalaža | — | Lokalno |
🏭 Industrija:
- Viskoza (hemijska industrija, nekada zapošljavala preko 10.000 ljudi)
- FAK (metalna industrija)
- Moda (tekstil)
- Reciklaža, prerada papira, proizvodnja kože, nameštaja, hemikalija
🌾 Poljoprivreda:
- Oranice: 29.000 ha
- Voćnjaci: 2.300 ha
- Žitarice, povrće, industrijsko bilje, krmno bilje
🧪 Termalne banje:
- Banja Koviljača: sumporovite i alkalne vode
- Banja Badanja: gvozdene i sumporne vode
🕰️ Istorija
Loznica se prvi put pominje 1317. godine u povelji kralja Milutina, kada je njegova snaha Katarina podigla manastir Tronošu.
📜 Ključni istorijski trenuci:
- 1717: Loznica se pominje kao palanka
- 1810: Boj na Loznici — pobeda nad Turcima pod vođstvom vojvode Ante Bogićevića
- 1834: Loznica pripada Kneževini Srbiji
- 1914: Cerska bitka i borbe na Gučevu
- 1941: Loznica postaje prvi oslobođeni grad u Evropi od nacista (31. avgust)
- 1944: Konačno oslobođenje od okupatora
🎭 Kultura i obrazovanje
Loznica je rodno mesto Vuka Stefanovića Karadžića, Jovana Cvijića, Miće Popovića i mnogih drugih kulturnih i naučnih velikana.
📚 Obrazovne ustanove:
- 34 osnovne škole
- 4 srednje škole
- Gimnazija od 1871. godine
- Biblioteka od 1909.
🎉 Manifestacije:
- Vukov sabor u Tršiću — najveća kulturna manifestacija u Srbiji
- Etno selo Tršić, Manastir Tronoša, Čokešina, spomenici na Gučevu i u Dragincu
🛣️ Infrastruktura i saobraćaj
- Udaljenost od Beograda: 139 km
- Granični prelaz: most preko Drine ka Zvorniku
- Železnica: od 1910. godine
- Urbanistički plan: od 1964. godine
Izvori:
Wikipedia – Grad Loznica
Wikipedia – Loznica (SH)
Loznica kroz istoriju – Loznica Info